🎙️ THUYẾT MINH DU LỊCH – VĂN HÓA ĐEO VÀNG Ở MIỀN TÂY NAM BỘ
👋 Kính thưa quý cô chú, anh chị và các bạn!
Hôm nay, trên chuyến xe xuôi về miền sông nước phù sa – mảnh đất “gạo trắng nước trong”, Tuấn Vũ xin kể quý vị nghe một chuyện mà ai đến miền Tây cũng dễ bắt gặp – có một hiện tượng lạ mà quen khiến ai cũng phải… tròn mắt lần đầu tiên, đó là:
“Ủa, sao ai cũng đeo vàng dữ vậy ta?”
💬 Dạ vâng, xin đừng vội nghĩ bà con mình thích “khoe của”.
Nhưng đeo vàng ở đây không đơn thuần là vật trang sức. Nó là một phần bản sắc sống, là chứng tích của văn hóa, là tài sản tích lũy, là tín ngưỡng và niềm tự hào của người miền Tây hiền hòa mà sâu sắc – miệt vườn chân chất nhưng không thiếu khí chất.
1. 🪙 CỦA ĐỂ DÀNH – TÀI SẢN AN TOÀN NHẤT
“Ruộng lúa thẳng cánh cò bay, trong nhà phải có vài ba vàng.”
Sống giữa vùng đất nông nghiệp trù phú nhưng bấp bênh – mưa lũ, hạn hán, dịch bệnh, lỡ mùa, thất bát – thì vàng chính là “của để dành” vững chắc nhất. Vàng là kinh phí dự phòng cho những khi bệnh hoạn, mất mùa, xây nhà, cưới gả, hay nuôi con ăn học.
Miền Tây là đất phù sa, nhưng mùa này trúng mà mùa sau... chưa chắc trúng nữa. Nên bà con ta hay thủ:
“Trong nhà phải có vài ba vàng cho nó yên cái bụng.”
Mưa thì ngập, nắng thì hạn, trúng mùa thì bán lúa mua vàng, kẹt tiền thì… lôi vàng ra bán!
Tài khoản ngân hàng không quen, két sắt không có, nên người ta đeo luôn lên người cho tiện.
💬 Vừa là trang sức, vừa là sổ tiết kiệm, vừa là “quỹ dự phòng khẩn cấp”. Gọn nhẹ mà có giá trị!
🌾 Truyền thống “BÁN LÚA MUA VÀNG”
Người xưa không rành chuyện ngân hàng, cũng không tin vào tiền giấy mất giá. Người xưa sống trong những căn nhà lá đơn sơ, vách đất, cửa tre – rất dễ cháy, dễ bị trộm. Trong điều kiện không có két sắt, thì cách giữ tiền an toàn nhất là… đeo lên người.
Khoảng cách giữa “nhà” và “ruộng” rất xa. Bà con thường ra đồng từ sáng sớm đến chiều tối, đi ghe, bơi xuồng, cuốc đất, gặt lúa… giữa ruộng đồng bao la. Cách xa nhà, nên họ mang theo “của” bên người để lỡ có chuyện còn xoay xở được.
“Nhà có thể mất, nhưng của đeo trong người – còn người là còn của.”
💬 Chính từ đó, hình thành văn hóa đeo vàng để bảo vệ tài sản, mà đến nay vẫn còn in sâu trong nếp sống miền Tây.
2. 💰 ĐEO VÀNG – LỜI KHẲNG ĐỊNH “TÔI LÀM ĂN ĐÀNG HOÀNG”
Người miền Tây không khoe của. Họ đeo vàng để khẳng định:
“Tui làm được, tui đàng hoàng, tui có của.”
Đó là sự khẳng định vị thế trong cộng đồng, là “danh dự miệt vườn”. Mỗi chiếc vòng ximen, dây chuyền to, nhẫn vàng – là minh chứng cho mồ hôi, nước mắt, sự chịu thương chịu khó và lòng tự trọng của người làm nông.
💬 Cũng giống như ai có iPhone thì lấy ra… lướt, còn người miền Tây có vàng thì lấy ra… đeo. Cho nó sang dễ mượn nợ! kaka 🤣
3. 🏡 CỦA HỒI MÔN – KỶ VẬT GIA ĐÌNH VÀ DI SẢN LIÊN THẾ HỆ
Không ít người từng xúc động khi kể:
“Má tui để lại đôi bông tai vàng. Tui giữ đến giờ – không bán, không cầm, vì đó là của hồi môn của má.”
Vàng là tình thương được đúc thành hình, là khoản hồi môn, là vốn liếng cha mẹ dành dụm cả đời cho con gái ngày xuất giá. Vàng truyền từ mẹ sang con, từ bà sang cháu – mang theo cả tình thân và lời chúc phúc.
💬 Có nhiều người ngày xưa không có hình của má, nhưng giữ cái lắc má để lại là đủ thấy... ấm lòng cả đời.
